Ben van Berkel / UN studio

Fluidnost i fleksibilnost, vanredne prostorne imaginacije, shvatanje digitalnog dizajna i savremenih inovativnih materijala, bliska saradnja sa svakim učesnikom u izgradnji objekta, poštivanje održivog razvoja, i jedinstveno razumijevanje arhitekture, učinile su UN studio i njegovog osnivača van Berkela važnim pratagonistom današnje arhitekture. Studirao je na Rietveld Academy u Amsterdamu i na Architectural Association u Londonu. Saradnje sa Santiagom Calatravom i Zahom Hadid, osamdesetih godina, uveliko su uticale na njegov daljni rad i trasirale put njegovom uspjehu. Međutim, van Berkel nije od njih pozajmio samo forme i materijale, već i načine projektovanja-dijagrame i tehnike. Zajedno, ove dvije metodologije su dale snagu van Berkelu i smislenost njegovim projektima: upotreba konceptualnih dijagrama tokom dizajniranja i povezivanje sa urbanom infrastrukturom-mostovima, parkinzima, terminalima. Takav način rada ga smješta između dvije vatre - strukturalnog ekspresionizma sa generativnim i eksperimentalnim dizajnom, i literarnog i figurativnog osporavanja inžinjeringa kao dijela arhitekture sa transgresivnim i kritičkim pristupom. „Cilj mi je arhitekturu učiniti još inteligentnijom, a dizajn odgovornim ne samo za okolinu već i ljudsko ponašanje. ”Pored toga je i jedan od prvih koji je uveo kompjuterske tehnologije u svoje projektovanje, još 1992. radeći na Erasmus mostu. „Ne počinjemo odmah sa računarom. Ako bi tako radili, postojala bi opasnost da naš imaginarni i kreativni potencijal ne bude do kraja iskorišten, ili bi bio pogrešno usmjeren. Najčesće krećemo igrom zamišljajuci sta bi bilo ako bi objekat bio, recimo, lopta. Makete nam, također, pomažu-jednostavni papirni model nam služi da ideju u potpunosti shvatimo.Objekat često odjenemo različitim materijalima, kako bi znali koji je pravi... Iako sam učio klasičan način projektovanja, uvijek sam bio zainteresovan za kompjuterske tehnologije. Učio sam 3D Studio Max, i znam u njemu raditi, ali moja uloga nije sjediti za računarom i modelovati svoj objekat, ja sam više kao dirigent koji upravlja orkestrom bez sviranja instrumenta.“
Van Berkel je više naklonjen unutrašnjoj formi, dok ga spoljašnjost objekta manje interesuje. Njemu je ispred forme i prostora uvijek linija, koja u njegovoj interpretaciji nema ni pocetka ni kraja. Upravo to traganje za beskonacnosću linije i kretanja obilježilo je van Berkelove projekte, posebno dva, najznačajnija - Möbius House(Het Gooi, Netherlands, 1993-1998) i Mercedes-Benz Museum (Stuttgart, Germany, 2003-2006.).

ben001

Möbius House-Situacija

Möbius House je jedna od originalnijih i zapaženijih kuća u prošlom vijeku, vanredna ideja koja je tretirala prostor i način življenja na jedan potpuno novi način, po želji klijenata, muža i žene koji su prostor za rad htjeli spojiti sa prostorima za življenje. Rezultat je Möbius traka, po uzoru na Möbius vrpcu, astronoma i matematičara Augusta Ferdinanda Möbiusa(1790-1868)- pravougaono parče papira sa markiranim uglovima: A-superior i B-inferior na jednoj, i C-superior i D-inferior na drugoj strani, koje zavrtanjem i spajanjem ugla A sa B, i B sa C, rezultira zakrivljenim papirom, neprekidnom trakom u obliku broja 8, bez lijeve i desne strane, početka i kraja. Interpretirajući Möbius traku na poseban način, van Berkel dizajnira betonsku traku u kojoj se korisnici tokom jednog dana kreću. Integrisana u tri nivoa, traka sadrži dvije radne sobe (na suprotnim stranama kuće, poštivajući obije profesije), tri spavaće sobe, sobu za sastanke i kuhinju, spremište i dnevni boravak i staklenik na krovu, sve upleteno i zamršeno tokom kompleksnog putovanja kroz objekat i vrijeme.

ben002

Möbius House-prizemlje i prvi sprat: 1.spavaća soba; 2.office; 3.ulaz; 4.Kupatilo; 5.wc;6.rampa; 7.garaža; 8.Spremište; 9.soba za sastanke; 10.kuhinja; 11.trijem; 12.dnevni boravak; 13.dimnjak; 14.slobodan prostor.

Krivine i torzije u kući prevazilaze matematičku realnost (iako se sve svelo na samo tri ugla) i simboliziraju novi način zivota kao posljedice koristenja elektronike. Van Bekel se potrudio da Mobius traci da jos smislenije značenje i simboličku vrijednost koristeći je da naznači današnju nejasnu granicu izmedju rada i življenja, koja odgovara korisnicima kuće. Grubom materijalizacijom spoljašnjosti, kuća prkosi prirodnom okruženju. Dominiraju neobrađeni betonski zidovi i ogromni prozori, koji uspješno spajaju unutrašnje i spoljašnje, intimno i javno, iako se van Berkel trebao još malo potruditi oko spoljašnjosti.

ben003

Möbius House(Het Gooi,Netherlands,1993-1998)

Mercedes-Benz Museum (Stuttgard,2003-2006) je donio krupne promjene u arhitekturi,ekspanzijom prostorne imaginacije, radikalnim prekidom sa hijerarhijskim dizajnerskim pristupom, uvođenjem različitih disciplina u proces dizajna. „Kao arhitekti, obavezni smo tražiti značaj u savremenoj praksi, događajima i tehnologijama- ili nestati...Mercedes-Benz Museum predstavlja polaznu tačku za radikalne prostorne principe kako bi stvorio potpuno novu tipologiju“. Sve je počelo od djeteline. Tri preklopiva kruga čija je centralna tačka isječena i stvara trokraki
atrijum. Polukružne površine visine jednog ili dva sprata projektovane su iz tog nukleusa. Upotrebom tako izražajnog modela, van Berkel je uspio organizovati svoje ideje po pitanju infrastrukture, izložbenih prostorija, rasporeda i sveukupne strukture. Jedan od najupečatljivijih aspekata ovog pionirskog koncepta je način kretanja posjetilaca kroz objekat: svoju posjetu izložbenom prostoru ne počinju na uobičajeni način, od ulaza u zgradu.

ben004

Mercedes-Benz Museum-Tlocrt jedne etaže i presjek.

Posjetioci svoje razgledanje započinju na posljednjem spratu i spuštaju se hronološkim tokom prateći perimetre zgrade. Kao u igri vremena, prate liniju koja prerasta u zid, potom plafon i na kraju prostoriju. Razlika između linija, površina i prostorija je izokrenuta. Mogu da izaberu jednu od dvije ture tokom kojih se spuštaju kroz zgradu. Putanje tura se ukrštaju na svakom spratu što omogućava posjetiocima da pređu sa jedne na drugu-da posjete Kolekcija turu ili Legenda turu ukoliko to žele. Legenda tura je zaštićena i vještački je osvijetljena poput pozorišnog auditorijuma. “Kad kročite u njene odaje stičete utisak da ste na pozornici“. Arhitektura je otvorena, a eksponati su okruženi ogromnim panoramskim prozorima koji predstavljaju izvor dnevnog svjetla. Posjetioci uz pomoć intuicije i ličnih želja biraju rute kroz Mercedes-Benz Muzej. Zahvaljujući vrlo domišljatom sistemu za vođenje, mogu da se orijentišu u svakom trenutku.

ben005

Mercedes-Benz Museum-(2001-2006)

Music Theatre (Graz, Austria, 2009.) je jedno od zanimljivih enterijerskih rješenja, i interesantan spoj muzike i arhitekture u njihovim zajedničkim tačkama kao sto su ritam, kontinuitet, iako je vani nimalo posebna. Van Berkel opet liniju bez kraja, ovaj put puno kompleksniju, digitalnim tehnologijama pretvara u 3D model, oblači u beton i smiješta je u staklenu formu po kojoj su iscrtane muzičke note. Sve u znaku muzike. Perfektno izvedene betonske spirale koje djeluju nestvarno, uvijeno i dinamicno, i potpuna transparentnost. Ova zgrada kao nijedna druga pripada muzici.

ben006

Music Theatre,(Graz,Austria,2009.)

Potpuna suprotnost prethodnom objektu je Villa NM (Bethel, New York, 2000-2007)- Koja ima poprilične šanse da uđe u legendu o sjajnim čudima arhitekture koja su uništena- potpuno je izgorjela u požaru februara prošle godine. Prkoseći okruženju, svojim nesvakidašnjim oblikom prati topografiju terena- običan kubus koji se račva: na jedan koji se spušta i prati teren, i drugi koji se uzdiže, stvara sprat i ujedno otvorenu garažu ispod. Tamna fasada i ogromni prozori sa reflektirajućim staklom, a u enterijeru dominira bijela boja i minimalizam. Rajtovska igra punoga i praznoga ,corbusierovsko oslobođenje od okruženja, miesovska jednostavnost u detaljisanju- svojevrstan koktel liberalizma, socijalizma i performansa.

ben007

Villa NM,(Bethel,New York,2000-2007)-Jednostavan,upečatljiv dizajn i stravičan izgled nakon požara.

Museum of Middle East Modern Art (Khor Dubai, UAE, 2008-2011) - Skulpturalno zdanje dinamičnih površina i oštrih linija, “brod čiji pramac pruža poglede na grad i obratno“. No, čini se da je van Berkel ovaj put pretjerao. Objekat se bez nekog smisla, lightmotiva i ideje nakinđureno i upadljivo nameće u sve većoj šumi svakojakih muzeja po Emiratima. Smješten na važnoj lokaciji u gradu, buduća destinacija kulturnih zbivanja grada, sadrži amfiteatar, izložbene paviljone, hotele, poslovne zone i naravno, nezaobilazne šoping centre. Restoran na vrhu se rotira 360° i daje uzbudljive poglede na grad.

ben008

Museum of Middle East Modern Art(Khor Dubai,UAE,2008-2011)

Ben van Berkel je bio profesor na najeminentnijim arhitektonskim fakultetima širom svijeta. Trenutno je dekan arhitektonskog odjeljka na Akademiji Lijepih Umjetnosti, Städelschule u Frankfurtu, sveobuhvatnim pristupom arhitekturi spajajući virtualnu i materijalnu organizaciju sa arhitektonskim konstrukcijama, privlači sve veči broj studenata. Njegov skromni UN studio, u Amsterdamu,koji je osnovao sa suprugom Caroline Bos, vjernim pratiocem i pomagačem, zapošljava 48 članova.Ben van Berkel je publikovao više knjiga. Početak sedmice rezerviše za stvaranje ideja , drugim danima u studiju provjerava urađeni posao, ili putuje-u avionu ili hotelu razmišlja o projektima, skicira ili piše , a ima i posebna mjesta gdje sa ženom i djecom odmara, čita i slika- akvareli su mu izvanredni.

ben009

Erasmus bridge(Roterdam,1990-1996)

Prijavite se ili registrujte kako biste ostavili komentar.

Prijavite se Registrujte se

 

Top